تخصصی نمودن GIS به منظور اجرای خودکار مدل تخریب

کاربرد سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی طی سال‌های اخیر موجب تحول در تجزیه و تحلیل داده‌های مکان دار شده است. این موضوع بویژه در زمینة علوم محیط زیستی که داده‌های مکان‌دار نقش مهمی را در بررسی‌ها ایفا می‌کنند، بخوبی مشهود می‌باشد. اما حجم زیاد داده های مکان‌دار و پیچیدگی نسبی مدل‌های متداول در محیط زیست، باعث زمان َبر بودن فرایند تحلیل می‌شود. بنابراین ضرورت توسعة GIS و تبدیل سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی عمومی به سامانه‌های تخصصی زیست محیطی مشهود است. این تحقیق با هدف بررسی امکان اجرای خودکار مدل تخریب در محیط GIS و تهیة برنامه‌ای کاربرپسند در محیط GIS-ArcView شکل گرفت. در این تحقیق تمامی برنامه‌های تهیه شده با استفاده از زبان برنامه نویسی Avenue در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی Arcview تهیه شده و در یک مجموعة واحد به عنوان Extension قرارگرفتند. این Extension شامل یک منو (در بر گیرندة 15 زیر منو) و دو ابزار است. به منظور آزمون صحت این Extension ، فرایند ارزیابی زیست محیطی آثار توسعه در شهرستان ملایر به وسعت 320983 هکتار (قبلاً به صورت دستی انجام گرفته بود)، با استفاده از همان داده ها و بهره مندی از Extension تهیه شده، بار دیگر اجرا شد. مقایسة نتایج حاصل از دو روش دستی و خودکار، نشاندهندة کاهش زمان لازم به میزان چشمگیر و افزایش دقت اجرای مدل به میزان 4/13 درصد در روش خودکار نسبت به روش دستی بود. به این ترتیب متخصصان محیط زیست با استفاده از این برنامة تکمیلی GIS می‌توانند نسبت به انجام فرایند ارزیابی آثار توسعه بر محیط زیست اقدام کنند. این برنامه تکمیلی در آدرس الکترونیکی (www.esri.com) قرار داده شده و می‌تواند در اختیار کلیه ارزیابان محیط زیست قرار گیرد. این تحقیق زمینه‌های لازم را برای توسعة GIS، بر اساس مدل‌هایی که توسط متخصصان ایرانی برای کشور طراحی شده اند فراهم می‌سازد.